Thứ nhất, Chiến thắng Điện Biên Phủ là đỉnh cao, bước ngoặt quyết định kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp ở Việt Nam.

Kế hoạch Nava của Pháp và Mỹ đang đứng trước nguy cơ thất bại do sức mạnh quân sự của quân và dân trên khắp các chiến trường Đông Dương. Từ giữa tháng 3/1954, ta mở nhiều đợt tấn công, tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ có nguy cơ bị tiêu diệt; cùng với đó là sức ép của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Ngày 26/4/1954, Hội nghị Giơnevơ diễn ra để bàn về chiến tranh ở Đông Dương thì ngày 7/5/1954, Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.

Chiến dịch Điện Biên Phủ là đòn quyết chiến chiến lược, là chiến dịch tiến công trận địa có quy mô lớn nhất của ta trong kháng chiến chống Pháp. Lần đầu tiên ta tập trung một lực lượng lớn chủ lực tiêu diệt địch phòng ngự trong một tập đoàn cứ điểm mạnh nhất lúc bấy giờ. Đây là kết quả của quyết tâm chiến lược chính xác, sự tập trung nỗ lực lớn nhất của cả nước trong chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954. Chiến dịch Điện Biên Phủ là một điển hình xuất sắc, là đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp.

Tái hiện hình ảnh bộ đội kéo pháo vào mặt trận Điện Biên Phủ (một phần trong bức tranh panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ)

Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ ta đã phá được kế hoạch tập trung khối cơ động mạnh của Nava, làm đảo lộn thế bố trí của địch trên các chiến trường, tạo ra một điểm quyết chiến chiến lược ở chiến trường có lợi để tập trung sức mạnh giành thắng lợi quyết định kết thúc chiến tranh. Về nghệ thuật chiến dịch, ta đã sớm hình thành thế bao vây, tiến công và vây lấn ngày càng siết chặt từng cụm cứ điểm và tập đoàn cứ điểm, chia cắt thế liên hoàn của địch; chọn cách đánh hiểm, phát huy uy lực mọi thứ vũ khí.

Chiến thắng đã đánh dấu chấm hết cho sự ngoan cố, hiếu chiến của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ tại Hội nghị, buộc Chính phủ Pháp cùng các bên tham chiến phải ngồi vào bàn nghị sự. Đây cũng là chiến thắng quyết định thắng lợi của ta trên mặt trận ngoại giao, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Lần đầu tiên các nước lớn phải công nhận độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thống nhất của nước Việt Nam, làm cơ sở pháp lý để ta đấu tranh thống nhất nước nhà sau này.

Thứ hai, khẳng định đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo của Đảng và sự lớn mạnh, trưởng thành vượt bậc của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Trong Chiến dịch, tầm nhìn chiến lược sắc bén của Đảng, Bác Hồ đã được thể hiện rõ khi Điện Biên Phủ được xây dựng thành tập đoàn cứ điểm, được mệnh danh là “bất khả chiến bại”. Ngay khi nhận thấy tình hình, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận định: Đây tuy là mưu đồ của địch nhưng cũng là thời cơ cho ta tập trung binh lực, hỏa lực để tiêu diệt quân chủ lực của địch, kết thúc chiến tranh.

Qua chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Đảng ta đã đúc rút những kinh nghiệm quý để tiếp tục lãnh đạo chiến tranh giải phóng dân tộc, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc. Đó là truyền thống của một dân tộc đất không rộng, người không đông, vũ khí, trang bị chưa hiện đại nhưng với ý chí quyết tâm cao, đoàn kết, đồng sức, đồng lòng chúng ta vẫn có thể đánh thắng một đế quốc to, quân đông, vũ khí trang bị hiện đại.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã chứng minh chân lý: Trong thời đại ngày nay, một nước nhỏ, kinh tế chậm phát triển có một đảng mác xít chân chính lãnh đạo với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, phát huy được sức mạnh toàn dân tộc, được nhân dân thế giới đồng tình, ủng hộ thì nhất định đánh thắng mọi kẻ thù.

Thứ ba, chấm dứt sự đô hộ của chủ nghĩa thực dân Pháp ở Đông Dương, khích lệ nhân dân thế giới đứng lên đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ góp phần thức tỉnh và cổ vũ các dân tộc bị áp bức trên thế giới vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do; buộc chính quyền Pháp phải chấm dứt chính sách cai trị thực dân, tiến hành trao trả độc lập cho nhiều nước ở châu Á và châu Phi đồng thời xem xét lại vị thế và các chính sách của mình đối với các nước vốn là thuộc địa.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến lâu dài, gian khổ, anh dũng của quân và dân cả nước ta chống thực dân Pháp xâm lược và sự can thiệp của Mỹ. Không những thế, đây là chiến thắng vĩ đại của Nhân dân ta và cũng là thắng lợi chung của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

Thứ tư, chiến thắng đã mở ra một giai đoạn mới, đưa miền Bắc quá độ lên Chủ nghĩa xã hội, xây dựng hậu phương vững chắc cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau chiến thắng đã tạo ra những thay đổi căn bản trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, quân sự, văn hoá, ngoại giao… cho cách mạng Việt Nam và mở đầu một giai đoạn cách mạng mới: Miền Bắc tiến lên Chủ nghĩa xã hội, miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.

Chiến thắng Điện Biên Phủ, miền Bắc hoàn toàn giải phóng và trở thành căn cứ địa cách mạng rộng lớn, hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975). Những thành tựu xây dựng Chủ nghĩa xã hội cũng như những đóng góp của hậu phương miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam đã củng cố lòng tin của Nhân dân hai miền vào thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến.

Đây là tiền đề tất yếu dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (30/4/1975). Không thể nào có thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nếu không có miền Bắc Xã hội chủ nghĩa. Miền Bắc đã dốc vào cuộc chiến tranh cứu nước và giữ nước toàn bộ sức mạnh của chế độ Xã hội chủ nghĩa và đã làm tròn một cách xuất sắc nghĩa vụ căn cứ địa cách mạng, hậu phương lớn của cả nước.

ĐBP